De Akademie van Kunsten is een genootschap van meer dan tachtig kunstenaars in alle disciplines. De Akademie versterkt en verdedigt de positie van kunst in onze maatschappij.

Homepage AvK

<h2>Nederland, een dag na de Amerikaanse presidentsverkiezingen</h2>De derde editie van de reeks Engagement!? vindt plaats op de dag na de Amerikaanse presidentsverkiezingen. In deze bijeenkomstenreeks cureert Neske Beks een avondprogramma waarin ze haar gasten uitnodigt om de rol van kunst in het politieke landschap van nu kritisch te onderzoeken en bediscussiëren.

De derde editie van de reeks Engagement!? vindt plaats op de dag na de Amerikaanse presidentsverkiezingen. In deze bijeenkomstenreeks cureert Neske Beks een avondprogramma waarin ze haar gasten uitnodigt om de rol van kunst in het politieke landschap van nu kritisch te onderzoeken en bediscussiëren. 

KNAW Trippenhuis - Kloveniersburgwal 29, Amsterdam

Engagement #3

Laat u inspireren door actuele onderwerpen uit de museumwereld tijdens de Trippenhuis Talks – Museumdialogen. Deze editie in samenwerking met Noordbrabants Museum en November Music Festival.

Laat u inspireren door actuele onderwerpen uit de museumwereld tijdens de Trippenhuis Talks – Museumdialogen. Deze editie in samenwerking met Noordbrabants Museum en November Music Festival. 

Deze avond brengen de KNAW en de Akademie van Kunsten museumprofessionals, kunstenaars en wetenschappers samen in een boeiend gesprek. 

Online via livestream & Het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam

Museumdialogen - Aardwerkers aller tijden verenigt u 

<h2>Samenhangende visie </h2>Woningnood en onze grote behoefte aan energie, dataopslag en voedselproductie strijden om voorrang, tegen een achtergrond van een energie- en stikstofcrisis, groeiende ongelijkheid en de grote klimaatopgave. Met de reeks bijeenkomsten ‘Ruimtelijke Ordening van Nu’ gaat Riek Bakker op zoek naar een nieuwe samenhangende visie op basis van kennis van het verleden en best practices van nu.Samen met stedenbouwers, architecten, actieve burgers en bestuurders kijkt Bakker naar de belangrijke opgaven en mogelijke kansen die er liggen voor samenwerking bij de ruimtelijke inrichting van Nederland.

In dit project trekt stedenbouwkundige Riek Bakker het land door op zoek naar een nieuwe samenhangende visie op ruimtelijke ordening, op basis van kennis van het verleden en best practices van nu.

[EN] Ruimtelijke ordening van nu 

<h2>Koninklijk Nederlands Instituut Rome   </h2>

Artist-in-residence bij KNIR  

Literatuur als basis voor gesprekken over ongelijkheid en racisme

Literatuur als basis voor gesprekken over ongelijkheid en racisme 

Bomen die langzaam groeien krijgen diepe wortels

Het is feest! Op 12, 13 en 14 juni viert de Akademie van Kunsten haar 10-jarig bestaan met een gratis festival. Muziek, voordrachten, interviews en kunstwerken: deze avonden staat het Trippenhuis in het teken van kunst.

Het is feest! Op 12, 13 en 14 juni viert de Akademie van Kunsten haar 10-jarig bestaan met een gratis festival. Muziek, voordrachten, interviews en kunstwerken: deze avonden staat het Trippenhuis in het teken van kunst. 

Festival: Akademie van Kunsten bestaat 10 jaar

De Akademie van Kunsten reageert op het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB van 16 mei 2024. De voorgestelde maatregelen en het gebrek aan investeringen schaden het verdienvermogen van de creatieve sector en daarmee de Nederlandse economie.

De Akademie van Kunsten reageert op het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB van 16 mei 2024. De voorgestelde maatregelen en het gebrek aan investeringen schaden het verdienvermogen van de creatieve sector en daarmee de Nederlandse economie. 

Reactie op hoofdlijnenakkoord

<h3>Stedenbouwkundige Riek Bakker (1944) werd bekend als directeur stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam. Bekende projecten van haar zijn bijvoorbeeld De Kop van Zuid in Rotterdam en Leidsche Rijn in Utrecht</h3>

Stedenbouwkundige Riek Bakker (1944) werd bekend als directeur stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam. Bekende projecten van haar zijn bijvoorbeeld De Kop van Zuid in Rotterdam en Leidsche Rijn in Utrecht.

Bakker

<h2>Staatssecretaris, kom met een Deltaplan voor een fundamentele plaats van kunst in de samenleving</h2>Excellentie,  U heeft op 23 mei jl. in een brief aan de Tweede Kamer uw nieuwe visie op cultuurbeleid gedeeld. Uw visie gaat over herstel, vernieuwing en groei en u stelt voor om die langs vijf lijnen vorm te geven, die leiden tot een sector die weer gezond, sterk en weerbaar is. Precies dat wat er nodig is! Uw visie geeft mij vertrouwen!  U neemt cultuur meer dan serieus en u bent van plan om daar jaarlijks meer tijd, geld en kennis in te investeren. Met name raakt me in de brief ook uw zorg om de mensen achter de schermen, de productieleiders, geluidsmensen, podiumbouwers, die en masse moesten uitwijken naar andere beroepsomgevingen bij het uitbreken van de coronapandemie. Want het zijn juist deze mensen die ik mede zou willen aanduiden als het fundament van de culturele sector en het zijn juist deze mensen die op dit moment moeilijk te vinden zijn. Nu we weer volop aan het creëren en produceren zijn, lopen we tegen de onderbezetting van deze beroepsgroep aan, en realiseren we ons hoe belangrijk deze beroepsgroep is voor de ontwikkeling en het voorbestaan van de cultuursector. Coronapandemie en fundament!  Niemand heeft deze twee begrippen zo poëtisch en elegant aan elkaar verbonden als Ramsey Nasr, eerst tijdens zijn interview in het programma Buitenhof op een zondagochtend in het voorjaar van 2020 en vervolgens in zijn daarna gepubliceerde essay De fundamenten. De kunsten moeten niet langer het ornament, maar het fundament van onze samenleving zijn, vindt hij. Hij stelde de cruciale, maar ook pijnlijke vraag: waarom zijn kunstenaars niet uitgenodigd om deel te nemen aan het coronacrisis beraad? We hebben nu twee jaar pandemie achter de rug en proberen zo snel mogelijk weer terug te keren naar het ‘normaal’. Toch moeten we ons ervan bewust zijn dat er best een grote kans is dat de kunstsector in het najaar, of misschien zelfs al deze zomer, de deuren weer zal moeten sluiten. Daarom zou ik u willen vragen om te overwegen om nog een zesde lijn (inclusief een financiële reservering) aan uw visie op het cultuurbeleid toe te voegen, namelijk: Deltaplan voor een fundamentele plaats van kunst in de samenleving. Een van de onderdelen van die lijn zou dan het Draaiboek voor de kunstsector bij een pandemie kunnen zijn. Waar, hoe, met wie en wanneer kan de kunstsector tijdens een pandemie aan het werk om de fundamentele rol te pakken en te tonen. Want hoe pijnlijk was het voor iedereen werkzaam in of betrokken bij kunst en cultuur om in april 2020 te moeten constateren dat we kennelijk geen ‘vitaal’ beroep uitoefenden. En in welk een schril contrast staat die constatering van toen tot de woorden in uw brief nu: ‘Zonder cultuur wordt het leven schraal, dof en bleek. Zonder cultuur ontbreken inspiratie, plezier en verbinding. En zonder cultuur staan we stil.’ Hoe kunnen we de dramatische gevolgen van de pandemie in de afgelopen jaren, hoe talloze collega’s die werken in de kunst- en cultuurwereld in een financiële horrorfilm terechtkwamen, velen zich noodgedwongen moesten laten omscholen, hoe kunnen we die gevolgen voorkomen. Laten we gisteren beginnen met een fundamentele dialoog met de hele kunstsector, met de vitaliteit en creativiteit van de kunsten als inspiratie, zowel voor de sector zelf als voor de hele samenleving. Onze sector die meepraat, meedenkt, meedoet, meebeslist! in goede tijden én in slechte tijden. Nooit meer zwijgen … Met vriendelijke groeten, Anthony HeidweillerAnthony Heidweiller is operamaker, directeur van de Academie voor Theater en Dans aan de Amsterdamse Hogeschool van de Kunsten, en lid van de Akademie van Kunsten.

De Akademie van Kunsten nodigt leden uit om te reflecteren op politieke ontwikkelingen, om zo de stem van de kunsten te laten horen richting publiek en politiek. In deze brief reageert Anthony Heidweiller op de Hoofdlijnenbrief cultuur 2022 van staatssecretaris Gunay Uslu.



Reactie Anthony Heidweiller op Hoofdlijnenbrief cultuur 2022

De Akademie van Kunsten reageert op het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB van 16 mei 2024. De voorgestelde maatregelen en het gebrek aan investeringen schaden het verdienvermogen van de creatieve sector en daarmee de Nederlandse economie.

De Akademie van Kunsten reageert op het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB van 16 mei 2024. De voorgestelde maatregelen en het gebrek aan investeringen schaden het verdienvermogen van de creatieve sector en daarmee de Nederlandse economie.

Reactie op het hoofdlijnenakkoord

Liesbeth Bik (1959) is beeldend kunstenaar en werkt sinds 1995 samen met Jos van der Pol als het kunstenaarsduo Bik Van der Pol. Zij zien kunst als instrument voor verkenning en reflectie op sociale en politieke veranderingen in een constant veranderend landschap.

Liesbeth Bik (1959) is beeldend kunstenaar en werkt sinds 1995 samen met Jos van der Pol als het kunstenaarsduo Bik Van der Pol. Zij zien kunst als instrument voor verkenning en reflectie op sociale en politieke veranderingen in een constant veranderend landschap. 

Voor wie bewaren we eigenlijk nog? Dat was een van de vragen die aan bod kwamen tijdens de discussiemiddag 'Het culturele geheugen van Nederland', die 16 september 2016 werd georganiseerd door de Boekmanstichting en de KNAW.

Voor wie bewaren we eigenlijk nog? Dat was een van de vragen die aan bod kwamen tijdens de discussiemiddag 'Het culturele geheugen van Nederland', die 16 september 2016 werd georganiseerd door de Boekmanstichting en de KNAW in het Trippenhuis te Amsterdam. (Lees verder op boekman.nl)


Verslag 'Het culturele geheugen van Nederland'

Publications

In Het laatste taboe buigen verschillende auteurs zich over het onderwerp van financiele honorering van kunstenaars.

In Het laatste taboe buigen verschillende auteurs zich over het onderwerp van financiele honorering van kunstenaars

Het laatste taboe; kunstenaars en inkomen

De Akademie van Kunsten is te bereiken op <a href="mailto:avk@knaw.nl">avk@knaw.nl</a> en via tel. 020 - 551 07 00.

Contact

Samenbrengen van kunstenaars en wetenschappers

Mingler Live

[EN] Bomen die langzaam groeien krijgen diepe wortels

Het Artist-in-Residence Fellowship is een samenwerking van de Akademie van Kunsten en het Nederlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS).

Artist-in-residence bij NIAS

Leden van de Akademie van Kunsten zijn nieuwsgierige en betrokken makers, uit de volledige breedte van de kunsten. Het lidmaatschap van de Akademie van Kunsten is voor het leven, ieder jaar worden nieuwe leden gekozen op basis van nominaties.

Leden

De Akademie van Kunsten plaatst functionele cookies om de website goed te laten werken en analytische cookies om het gebruik van de site te meten. Voor cookies waarmee derden je surfgedrag kunnen volgen, moet je hieronder apart toestemming geven. Je kunt deze toestemming op elk moment aanpassen.

Cookies

Bekijk in dit overzicht het laatste nieuws van de Akademie van Kunsten.

Nieuws

Members of the Society of Arts are curious and committed artists, from the full spectrum of the arts. Membership of the Society of Arts is for life, new members are chosen every year based on nominations.

Members

Aan de hand van literatuur in gesprek over racisme en ongelijkheid

Aan de hand van literatuur in gesprek over racisme en ongelijkheid

Presentatie cahier #2: Bomen die langzaam groeien krijgen diepe wortels

<h3>Van der Aa (1970) is een internationaal bekende componist, bekend van zijn hedendaags klassieke muziekcomposities. In zijn soms theatrale werk experimenteert hij volop met andere disciplines</h3>

Van der Aa (1970) is een internationaal bekende componist, bekend van zijn hedendaags klassieke muziekcomposities. In zijn soms theatrale werk experimenteert hij volop met andere disciplines.

De Akademie van Kunsten volgt de ontwikkelingen op het gebied van cultuurbeleid in Nederland en reageert en adviseert waar zij dat nodig acht. Dit doet de Akademie vaak samen met partners in het kunstenveld, waaronder Kunsten ’92, de Waag Society en de Raad van Cultuur. Ook op andere beleidsterreinen, zoals klimaat, ruimtelijke ordening, sociale ongelijkheid of gezondheid draagt zij met bijdragen aan het publieke debat het belang van kunst en cultuur uit.

De Akademie van Kunsten volgt de ontwikkelingen op het gebied van cultuurbeleid en reageert en adviseert waar zij dat nodig acht. 

Politiek

The Society of Arts draws attention to the intrinsic value of the arts, allowing it to deliberate on art itself and the responsibility that artists bear. It regularly organises activities in which its members and non-members discuss the arts and artistry based on their own work, sources of inspiration and artistic practices. It also holds members-only meetings to promote cross-fertilisation and mutual inspiration between its members. Finally, the Society of Arts encourages talented artists by awarding annual artist-in-residence fellowships.

The Society of Arts draws attention to the intrinsic value of the arts, allowing it to deliberate on art itself and the responsibility that artists bear

De kunsten

Regelmatig organiseren leden van de Akademie van Kunsten bijeenkomsten voor publiek. Bekijk de agenda of kijk opnames van bijeenkomsten terug.

Bijeenkomsten

Art is important for society and the individual, to understand something of ourselves and the culture we produce. The Society of Arts aims to lay a foundation for a firm position of the arts in society, independent of changing political views.<a href="www.akademievankunsten.nl/en/about-society-arts/mission-and-objectives">Read more about the mission and objectives</a>

About the Society of Arts

Information regarding press related questions

Press

Liesbeth Bik, voorzitter van de Akademie van Kunsten, schrijft regelmatig een column in tijdschrift Boekman, het tijdschrift over trends in kunst en cultuur.

Liesbeth Bik, voorzitter van de Akademie van Kunsten, schrijft regelmatig een column in tijdschrift Boekman, het tijdschrift over trends in kunst en cultuur.

Columns Liesbeth Bik voor tijdschrift Boekman 2023

Wat is ervoor nodig om de veranderkracht van culturele makers en denkers in te zetten ten behoeve van toekomstgerichte, maatschappelijke ontwikkelingen?

Wat is ervoor nodig om de veranderkracht van culturele makers en denkers in te zetten ten behoeve van toekomstgerichte, maatschappelijke ontwikkelingen? 

Zet creativiteit in voor de toekomst van Nederland

Leden van de Akademie van Kunsten zijn nieuwsgierige en betrokken makers. De Akademie is de plek voor debat over het belang van kunst in de samenleving. De Akademie heeft tot doel: het vertolken van de stem van de kunsten in de Nederlandse samenleving en het bevorderen van de interactie tussen wetenschap en kunst. Het lidmaatschap van de Akademie van Kunsten is voor het leven. In 2024 zijn er 86 kunstenaars lid uit de hele breedte van de kunsten en ieder jaar worden nieuwe leden gekozen op basis van nominaties.

Over het lidmaatschap

De Akademie van Kunsten schrijft regelmatig een column voor tijdschrift Boekman, de uitgave van de Boekmanstichting over trends in kunst en cultuur. In 2021 verschenen columns, geschreven door Liesbeth Bik.

De Akademie van Kunsten schrijft regelmatig een column voor tijdschrift Boekman, de uitgave van de Boekmanstichting over trends in kunst en cultuur. In 2021 verschenen columns, geschreven doorLiesbeth Bik.

Columns Liesbeth Bik in tijdschrift Boekman 2021

<h2>Maak beleid voor de schone kunsten en niet voor politieke kunstagenda's</h2>Heel lang geleden waren de zwarten zorgenkindjes die meer aandacht en hulp nodig hadden dan andere groepen. Zwart was zielig, arm en achtergesteld. Dat probleem moest worden opgelost door het de helpende hand te bieden. Uit barmhartigheid, solidariteit en een goed zelfgevoel. Veel zwarten vonden dat allang best. ‘Zolang de ander mij vertelt wat ik ben en wie ik ben en wat ik moet doen, en mij daar bij ook nog geld toestopt, ben ik iemand’, hoorde ik ze denken. Gelukkig zijn er altijd genoeg intelligente zwarten geweest die zich hebben verzet tegen dit racisme van de helpende hand, dat in feite weinig meer deed dan het minderwaardigheidsgevoel van de zwarte gemeenschap en het superioriteitsgevoel van de witte elite bevestigen. Ik wil het hierover hebben, want ik kan de armoe, of beter gezegd het gebrek aan onderscheidend vermogen, in de kunst van vandaag de dag nauwelijks verdragen. Alle zwarte kunstenaars worden op één hoop gegooid. Alsof we geen individuen zijn die van elkaar verschillen. Het allerergste vind ik dat we eerder worden gereduceerd tot waar we via bloedlijnen vandaan komen, dan dat op een inhoudelijke manier gevraagd wordt wat we met onze kunst willen. Is het de bedoeling dat de zogenoemde zwarte Nederlander terugkeert naar waar hij oorspronkelijk vandaan komt? Moet hij op dezelfde plek zijn, de grond waarop zijn ouders geboren zijn, of hijzelf, om werkelijk te kunnen weten en begrijpen wie hij is? Dit is een verwerpelijk idee. Museumdirecteuren, curatoren en kunsthistorici die het werk alleen kunnen begrijpen als hij het expliciet heeft over waar hij oorspronkelijk vandaan komt, maken een ernstige denkfout. Zij stellen daarmee dat het werk van zwarte schrijvers en kunstenaars die in het Westen wonen en werken derivaten van het westerse denken zijn. Het westerse denken is niet een op zichzelf staande entiteit. Zij kunnen simpelweg niet stellen dat alles wat hier in Nederland is vanzelfsprekend en authentiek is. Veel van wat er is, is gebouwd en gefundeerd op wat er in andere culturen bedacht, gemaakt en ontworpen is. De idee dat zwarte schrijvers en kunstenaars terug moeten om back home in hun eigen kracht te kunnen zijn, is onzinnig. De veronderstelde eigenheid van de witte gemeenschap is namelijk niet per definitie verzekerd.<h3>Menselijk lijden</h3>Alle goede kunst gaat in eerste instantie over het algemeen menselijk lijden dat niet direct gebonden is aan een bepaalde taal, cultuur of geografische indeling. Ik ben een schilder. Mijn achtergrond is belangrijk. Om op een afstand naar mezelf te kunnen kijken, is die achtergrond even belangrijk als de verf die ik gebruik om een schilderij te maken. Als de kleuren een relatie aangaan, ontstaat er diepte, een soort intellectueel schimmenspel als donker en licht op het doek van de verbeelding. Laag over laag en dan zo dat elke aangebrachte laag eerst ingedroogd en uitgehard moet zijn eer de volgende er met zorg overheen gelegd kan worden. Mijn kunst ontstaat al doende en ik open de discussie over authenticiteit in de gemeenschap ermee. Ik ben streng. Mijn kunst gaat over de betekenis van het autonome beeld in de hedendaagse tijd. In mijn kunst leg ik de focus op de taal van de geëmancipeerde, hij die een eigen positie inneemt tegen al het politiek correcte geweld van de zwarte en de witte gemeenschap. Ik omzeil het eendimensionale karakter van een louter politieke kunst die vaak de neiging heeft tot instrumentaliseren. Zo waak ik voor een kunstwereld die overal een eigen draai aan wil geven door bijvoorbeeld in mijn persoonlijke verhaal te schrappen. Het reduceert het persoonlijke verhaal tot identiteitspolitiek en dat is niet waar mijn werk op gefundeerd is. Ik wil verbanden kunnen leggen tussen complexe vraagstukken.De verkroezing van de kunst toon ik; de culturele basisvorm die aan de hedendaagse kunst ten grondslag ligt. Ik ben een schrijver. Een schrijver kan schrijven over gemeenschappen die beschermd moeten worden. Ik schrijf over een samenleving die constant aan verandering onderhevig is en intensief in ontwikkeling is. Het gaat mij erom hoe het verhaal verteld wordt en met mijn werk bekritiseer ik de stelselmatige categorisering van mensen. Ik weet het, de literaire wereld en de kunstwereld zijn pragmatisch van aard. Dit dubbele raamwerk, kunst en leven, kan een paradox zijn. Een schrijver, een kunstenaar heeft zijn spiritualiteit nodig om te kunnen creëren, dat is de eerste voorwaarde. Je kunt geen krachtige beelden oproepen, intelligente verhalen vertellen en een inhoudelijke bijdrage leveren die hout snijdt als je fundament conditioneel en instabiel is. Sommige kunstenaars politiseren de identiteitscrisis waarin ze verkeren om hun werk en hun gevoel van thuis te voorzien van een zekere authenticiteit. Niet ik. Ik geef aan dat politiek-correcte raamwerk een politiek-incorrecte invulling. Mijn kunst is metaforisch van aard. Ik bouw door te ordenen. Het ordeningsprincipe is allesomvattend; iets dat constant in beweging is, zich al zigzaggend door het Nederland van de toekomst beweegt. Een land dat in mijn optiek al uit verschillende kleuren is opgebouwd. Een kleur heeft altijd een andere kleur die complementair is aan haar eigen kleur. Hoe groter het contrast tussen de kleuren en hoe groter het spanningsveld, hoe groter de afstand die overbrugd moet worden. Het is de taak van de schrijver en de kunstenaar om met zekerheid te kiezen voor de onzekerheid in een tijd waarin, zo lijkt het, mensen tegen elkaar opgezet worden. Als ik voorgaande zinnen analyseer, zou ik zeggen dat het een poëtisch verhaal is. Het zwart, wit, groen, geel, paars, blauw-zijn is dat. De omgang, de manier waarop je met je eigen kleur en de vele kleuren om je heen omgaat is een kleurenstudie, als in een schilderproject dat ontwikkelt door te mengen, schuren, overdekken, retoucheren, aandikken, kerven, manipuleren en experimenteren. Kunst maken is ook een intellectueel spel. Het is niet mijn bedoeling om er louter zwarte en witte mensen mee te creëren. Dat is een contradictie. Dat is in tegenspraak met het fijnzinnige gevoel voor vorm, het denkspel dat langzaam maar gestaag in de tijd ontstaat en toont dat je het beter zo kunt zien: het is goed dat alle kleuren tegen elkaar aan schuren en/of met elkaar vermengd worden zodat die het beste uit elkaar halen. Ik ontplooi, analyseer en zie een mix van tegenstrijdigheden, paradoxen en fixaties. Maar als ik dan als kosmopoliet zeg dat ik zwart ben omdat mijn vader en moeder uit Suriname komen, heeft dat te maken met het feit dat de maatschappij mij in zo’n kader plaatst. Of ze noemen het hybride, een term die een vorm van onzuiverheid suggereert. Dan kom je al snel in de rassenpolitiek terecht. Wie is zuiver en wie niet? Ik kies voor zwart, wit, bruin, blauw, groen, rood en grijs, maar bovenal voor wijsheid. Welke kleuren wij aannemen bepalen wij zelf, niemand anders. Het is aan eenieder om te bepalen wat belangrijker is: erkenning door herkenning, door perfect in vooropgestelde kaders te passen, of kiezen voor een onzekerdere vorm - door te kiezen voor de perfecte imperfectie, die duivelse kunst die van nature lak heeft aan conventies, die geen voor of achter, links of rechts, boven of beneden kent maar denkt als een zee, vloeiend in de tussenruimtes en de kade overspoelend met content.<h3>Schijnwerkelijkheid</h3>Ja, ik snap het wel. De politiek verwacht van museumdirecteuren, curatoren en kunsthistorici dat zij in zekere zin een verschil maken tussen zwarte en witte mensen. Een raamwerk dat opereert als een systeem dat zich in stand houdt door alles op te heffen en dat ervoor zorgt dat de zwarten zwarter worden en de witten witter. Dat is een gecultiveerde schijnwerkelijkheid die pretendeert duidelijkheid te verschaffen in de maatschappelijke chaos maar ondertussen de onderlinge verschillen versterkt. Die dwang werkt door in de visie van sommige kunstenaars die in het westen werken en hun wortels in Afrika of bijvoorbeeld Zuid-Amerika hebben. Ze keren naar die landen terug en nemen hun authentieke ervaringen mee die in het westen geëxploiteerd worden, als was het een vorm van verrijking binnen het kapitalistische systeem. En er zijn schrijvers en kunstenaars die zich om de verkeerde redenen groter achter dan de onwetenden waar ik het net over had. Zij staan aan de andere kant van hetzelfde verhaal. ‘Eet het kader op’, zeg ik. Niet door de geschiedenis van de slavernij te ontkennen, te bagatelliseren dat wij, de zwarten, verkocht zijn voor wat kralen en reflecties in de vorm van een spiegel, maar door het systeem van verhandelen te bekritiseren. Hoe doe je dat? Nou, door niet te buigen maar te blijven staan. Waarom zou ik mijn kunst op een subtiele manier willen belichten, willen tonen binnen de spierwitte muren van een elitair instituut? Denk aan het gedicht van Lucebert met de zin ‘Er is een grote norse neger in mij neergedaald die daar binnen dingen doet’. Lucebert wist dat zijn dichtersstem sterk was en dat het ook kwam door de tonen, warme klanken, die zijn poëzie de juiste kracht en diepte meegaf. In de kunst gaat het om het zien en het tonen. Tonen in kleur, gradaties van licht en de toon van het verhaal en soms zelfs de intonatie van de kunstenaar. In 2007 heb ik als curator een lezing gegeven over diversiteit in de Nederlandse kunst. Ik merkte toen al op dat men diversiteit predikte maar daar eenvormigheid mee beoogde. Culturele diversiteit was toen synoniem voor shows met alleen zwarte kunstenaars bijvoorbeeld. Een culturele achteruitgang. Ik vertelde over Karel Appel die al in de jaren vijftig van de vorige eeuw Miles Davis opzocht in New York om aldaar zijn portret te schilderen als was het een spiegel van zijn ziel. En over Lucebert die, om inspiratie op te doen voor zijn gedichten en schilderijen, samen met Cobra-kunstenaars naar jazzmuziek, toentertijd negermuziek in de volksmond, luisterde. Lucebert schreef talige poëzie die geïnspireerd was op onder andere de atonale muziek van de jazzpianist Thelonius Monk. In zijn gedichten zijn talloze voorbeelden te vinden van de zwarte als de ander die eigenlijk hetzelfde is. Het was die allesverwoestende angst voor zelfverlies die hij poëtiseerde en waarnam in het Nederland van zijn tijd. Ik zie het terug in het Nederland van mijn tijd. Als lid van de Akademie van Kunsten kreeg ik onlangs de hoofdlijnenbrief te lezen die de staatsecretaris van onderwijs, cultuur en wetenschap, G. Uslu aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal schreef. Ze schrijft er onder meer in: „Een nieuwe blik op de wereld of op je leven, krijg je tijdens een voorstelling, een bezoek aan een iconisch gebouw of gebied, een tentoonstelling, bij het zien van een film of in al die andere momenten waarop cultuur ons bestaan verrijkt. Cultuur maakt bovendien herkenning mogelijk en toont verschillen tussen mensen .” Maar in hoeverre en hoe worden de verschillen tussen alle mensen en alle kunstenaars in de kunst vandaag gewaarborgd? Als de staatssecretaris over de ‘mensen’ spreekt, ga ik ervan uit dat zij alle mensen bedoelt. Hoe verklaart zij dan dat een deel van de Nederlandse kunstenaars volgens het beleid als zwart wordt gezien? Ik denk dat ik dat wel weet. De angst voor het verlies van controle is de motor achter het negeren. NEGER-EN. Niet aan mijn adres. Voor mij is er een constante: in elk verhaal dat ik lees of schrijf en elk schilderij dat ik zie of maak wil ik mezelf kunnen herkennen in het metaforische geheugen van de raskunstenaar. Michael Tedja is kunstenaar, curator, schrijver, dichter en lid van de Akademie van Kunsten.Dit essay verscheen op 25 augustus 2022 in <a href="https://www.nrc.nl/nieuws/2022/08/23/maak-beleid-voor-de-schone-kunsten-en-niet-voor-politieke-kunstagendas-a4139639" target="_blank">NRC</a>.

De Akademie van Kunsten nodigt leden uit om te reflecteren op politieke ontwikkelingen, om zo de stem van de kunsten te laten horen richting publiek en politiek. Dit is het essay dat Michael Tedja schreef, in reactie op de Hoofdlijnenbrief cultuur 2022 van staatssecretaris Gunay Uslu.



Essay van Michael Tedja als reactie op Hoofdlijnenbrief cultuur 2022

Over het universeel basisinkomen

De Akademie van Kunsten nodigde kunstenaars en wetenschappers uit om een bijdrage te leveren aan en om mee te denken over een land van vrije sociale gelijkwaardige burgers met een streven naar een bruto nationaal geluk voor iedereen.



Cahier#1 - Ongelijke gedachten over precariteit

<h3>Jetse Batelaan (1978) is sinds 2013 artistiek leider van Theater Artemis</h3>

Jetse Batelaan (1978) is sinds 2013 artistiek leider van Theater Artemis. Met tot de verbeelding sprekende titels als Pas als zaagsel krijgt een boom applaus, Voorstelling waarin hopelijk niets gebeurt of Een cowboy met zijn handen hoog juicht waarschijnlijk niet bouwde Batelaan een opzienbarend oeuvre van voorstellingen op. De meeste hebben een filosofische en absurd komische laag, die zowel volwassenen als een jong publiek aanspreken. 

Jetse Batelaan

Jetse Batelaan (1978) is sinds 2013 artistiek leider van Theater Artemis

Uit de Kunst: Jetse Batelaan

Inauguratie nieuwe leden 2022